ভাৰতৰ প্ৰযুক্তি দৃষ্টিপত্ৰ ২০৩৫: ভাৰতীয় জনগণৰ আকাংক্ষা আৰু ভৱিষ্যৎ প্ৰযুক্তিৰ ৰূপৰেখা ভাৰত চৰকাৰৰ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগৰ (DST) অধীনস্থ স্বায়ত্তশাসিত সংস্থা প্ৰযুক্তি তথ্য, পূৰ্বাভাস আৰু মূল্যায়ন পৰিষদ (TIFAC)-এ ২০১৬ চনৰ আৰম্ভণিতে প্ৰযুক্তি দৃষ্টিপত্ৰ ২০৩৫ (Technology Vision 2035) প্ৰকাশ কৰিছিল। এই দলিলটোৱে ২০৩৫ চনত ভাৰতীয় জনগণৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু প্ৰযুক্তিৰ জৰিয়তে সেই আকাংক্ষা পূৰণৰ এক ৰূপৰেখা প্ৰস্তুত কৰিছে। দলিলটো ভাৰতীয়সকলৰ সমষ্টিগত আকাংক্ষা, যুৱ সমাজৰ উচ্চাকাংক্ষা আৰু ২০৩৫ চনত ভাৰতৰ সম্ভাৱ্য প্ৰত্যাশাৰ দ্বাৰা অনুপ্ৰাণিত।প্ৰযুক্তি দৃষ্টিপত্ৰ ২০৩৫ কি?প্ৰযুক্তি দৃষ্টিপত্ৰ ২০৩৫ হৈছে এখন দলিল যিয়ে ২০৩৫ চনত ভাৰতীয় জনগণৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ এক দৃষ্টিভংগী উপস্থাপন কৰিছে আৰু প্ৰযুক্তিয়ে এই দৃষ্টিভংগীক বাস্তৱায়িত কৰাত কেনেকৈ সহায় কৰিব পাৰে তাক বিশ্লেষণ কৰিছে। ইয়াত জনগণক প্ৰযুক্তিৰ সমান গুৰুত্ব দিয়া হৈছে, য’ত কোৱা হৈছে যে “ভাৰতীয়সকলৰ অবিহনে ভাৰত সম্ভৱ নহয়।” দলিলটোৱে ভাৰতৰ প্ৰযুক্তিগত ‘জনগণৰ দৃশ্যপট’ (peoplescape)ক প্ৰযুক্তিগত দৃশ্যপটৰ সমান গুৰুত্বপূৰ্ণ বুলি বিবেচনা কৰিছে। দলিলটো ছয়টা খণ্ডত বিভক্ত, যিয়ে ভাৰতৰ প্ৰযুক্তিগত মাত্ৰাসমূহৰ বিশদ বিশ্লেষণ প্ৰদান কৰে।দলিলৰ মুখ্য খণ্ডসমূহ
প্ৰযুক্তি দৃষ্টিপত্ৰ ২০৩৫ ভাৰতৰ ভৱিষ্যৎৰ বাবে এক দীৰ্ঘম্যাদী ৰূপৰেখা প্ৰদান কৰিছে, যিয়ে জনগণৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু প্ৰযুক্তিৰ সমন্বয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। ই ১২টা অধিকাৰ আৰু দহটা গ্ৰেণ্ড চেলেঞ্জৰ জৰিয়তে ভাৰতৰ উন্নয়নৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে। প্ৰতিটো খণ্ডৰ বাবে প্ৰযুক্তিৰ ৰোডমেপে ভৱিষ্যতৰ প্ৰযুক্তিৰ প্ৰৱণতা, গৱেষণাৰ দিশ, সম্ভাৱ্য প্ৰত্যাহ্বান আৰু নীতিগত প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিশদ বিশ্লেষণ প্ৰদান কৰিব। এই দৃষ্টিপত্ৰে ভাৰতক বিশ্বৰ প্ৰযুক্তিগত মঞ্চত এক শক্তিশালী ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে।
- প্ৰথম খণ্ড: ২০৩৫ চনত ভাৰতীয়সকলৰ মৌলিক প্ৰয়োজনীয়তা – নিৰাপত্তা, সমৃদ্ধি আৰু পৰিচয় –ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। ই বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে একাধিক পৰিস্থিতিৰ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰে।
- দ্বিতীয় খণ্ড: ২০৩৫ চনত প্ৰতিজন ভাৰতীয়ৰ বাবে উপলব্ধ হ’ব লাগিব বুলি ১২টা ‘অধিকাৰ’ (prerogatives) চিনাক্ত কৰে:
- শুদ্ধ বায়ু আৰু পানীয় জল
- খাদ্য আৰু পুষ্টিৰ নিৰাপত্তা
- সাৰ্বজনীন স্বাস্থ্যসেৱা আৰু জনস্বাস্থ্য
- ২৪x৭ শক্তি
- মৰ্যাদাপূৰ্ণ বাসস্থান
- মানসম্পন্ন শিক্ষা, জীৱিকা আৰু সৃজনশীল সুযোগ
- নিৰাপদ আৰু দ্ৰুত গতিশীলতা
- জননিৰাপত্তা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তা
- সাংস্কৃতিক বৈচিত্ৰ্য আৰু সজীৱতা
- স্বচ্ছ আৰু ফলপ্ৰসূ শাসন
- দুৰ্যোগ আৰু জলবায়ু স্থিতিস্থাপকতা
- প্ৰাকৃতিক সম্পদৰ পৰিৱেশ-বান্ধৱ সংৰক্ষণ
- তৃতীয় খণ্ড: তিনিটা গুৰুত্বপূৰ্ণ ‘ট্ৰান্সভাৰ্চেল’ প্ৰযুক্তি – উপকৰণ (materials), উৎপাদন (manufacturing), আৰু তথ্য ও যোগাযোগ প্ৰযুক্তি (ICT) –ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে, যিবোৰ অন্যান্য সকলো প্ৰযুক্তিৰ ভিত্তি হিচাপে কাম কৰে। ই মৌলিক গৱেষণাৰ গুৰুত্বকো উজ্জ্বল কৰে।
- চতুৰ্থ খণ্ড: ভাৰতৰ প্ৰযুক্তিগত দৃশ্যপটৰ সামৰ্থ্য আৰু সীমাবদ্ধতা মূল্যায়ন কৰে। ই প্ৰযুক্তিসমূহক ছয়টা শ্ৰেণীত ভাগ কৰে:
- প্ৰযুক্তি নেতৃত্ব: য’ত ভাৰতৰ মূল সামৰ্থ্য আৰু পৰম্পৰাগত জ্ঞানৰ ভিত্তি আছে।
- প্ৰযুক্তি স্বাধীনতা: যিবোৰ প্ৰযুক্তি গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু অন্যত্ৰ উপলব্ধ নহয়।
- প্ৰযুক্তি উদ্ভাৱন: বিভিন্ন প্ৰযুক্তিৰ সংযোগ বা নতুন আৱিষ্কাৰৰ প্ৰয়োগ।
- প্ৰযুক্তি গ্ৰহণ: অন্য উৎসৰ পৰা প্ৰযুক্তি ক্ৰয় বা সহযোগিতাৰ জৰিয়তে গ্ৰহণ।
- প্ৰযুক্তি নিৰ্ভৰতা: যিবোৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰত এতিয়াও পৰিপক্ক নহয় বা যিবোৰৰ প্ৰভাৱ সীমিত।
- প্ৰযুক্তি সীমাবদ্ধতা: পৰিৱেশ বা সমাজৰ ওপৰত নেতিবাচক প্ৰভাৱ বা আইনী-নৈতিক সমস্যাৰ ক্ষেত্ৰ।
- পঞ্চম খণ্ড: ভাৰতৰ প্ৰযুক্তিগত ৰূপান্তৰৰ বাবে মুখ্য সহযোগী আৰু কাৰ্যকলাপৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। ই দহটা গ্ৰেণ্ড চেলেঞ্জ চিনাক্ত কৰে, যিবোৰে দেশৰ কল্পনাশক্তিক জগাই তুলিব আৰু ৰূপান্তৰৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিব। এই চেলেঞ্জসমূহ হ’ল:
- পুষ্টিৰ নিৰাপত্তা আৰু মহিলা-শিশুৰ এনিমিয়া নিৰ্মূল
- নদী আৰু জলভাগত পানীৰ পৰিমাণ আৰু গুণগত মান নিশ্চিত কৰা
- দেশৰ আকাৰৰ সৈতে সংগতি ৰাখি গুৰুত্বপূৰ্ণ সম্পদৰ নিৰাপত্তা
- শিক্ষাৰ্থীকেন্দ্ৰিক, ভাষা-নিৰপেক্ষ আৰু সামগ্ৰিক শিক্ষা
- জলবায়ুৰ ধৰণ বুজি তাৰ সৈতে খাপ খুৱাই লোৱা
- অ-ফছিল জ্বালানীভিত্তিক ভাৰত গঢ়া
- লে আৰু তৱাঙলৈ ৰেল যোগাযোগ
- স্থান আৰু ক্ষমতা-নিৰপেক্ষ নিৰ্বাচনী আৰু আৰ্থিক ক্ষমতায়ন
- বাণিজ্যিকভাৱে লাভজনক বিকেন্দ্ৰীভূত শক্তি
- সাৰ্বজনীন পৰিৱেশ-বান্ধৱ বৰ্জন ব্যৱস্থাপনা ইয়াৰ উপৰিও, জাতীয় মিছনৰ জৰিয়তে বাস্তৱায়নৰ পদ্ধতিৰ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে।
- ষষ্ঠ খণ্ড: প্ৰযুক্তিৰ জৰিয়তে জাতীয় শক্তিৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱৰ ওপৰত পোহৰ পেলায়। ইয়াত কোৱা হৈছে যে প্ৰযুক্তিগত ৰূপান্তৰে কেৱল ভাৰতীয়সকলৰ জীৱনযাত্ৰা উন্নত নকৰে, বৰঞ্চ ভাৰতৰ বৈদেশিক পৰিবেশকো দেশৰ সুবিধাৰ্থে মৌলিকভাৱে পৰিবৰ্তন কৰে।
- ইতিমধ্যে উপলব্ধ প্ৰযুক্তি: যিবোৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে সাজু।
- পৰীক্ষামূলক পৰ্যায়ৰ প্ৰযুক্তি: যিবোৰক পৰীক্ষাগাৰৰ পৰা বাস্তৱত ৰূপায়িত কৰিবলৈ স্কেল আপৰ প্ৰয়োজন।
- গৱেষণা পৰ্যায়ৰ প্ৰযুক্তি: যিবোৰৰ বাবে অতিৰিক্ত লক্ষ্যভিত্তিক গৱেষণাৰ প্ৰয়োজন।
- কল্পনাশক্তিৰ পৰ্যায়ৰ প্ৰযুক্তি: যিবোৰ কৌতূহল-চালিত আৰু পৰম্পৰা ভাঙি নতুন দিগন্তৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
- জ্ঞানৰ সৃষ্টি: ভাৰতে জ্ঞান বিপ্লৱৰ অগ্ৰভাগত থাকিব লাগিব।
- উদ্ভাৱন আৰু উন্নয়নৰ পৰিবেশ ব্যৱস্থা: চৰকাৰী কৰ্তৃপক্ষই এই পৰিবেশ গঢ়ি তুলিবলৈ মুখ্য ভূমিকা পালন কৰিব।
- প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ: নিৰ্দিষ্ট লক্ষ্য আৰু সময়ৰেখাৰ সৈতে জাতীয় মিছনৰ জৰিয়তে প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ।
প্ৰযুক্তি দৃষ্টিপত্ৰ ২০৩৫ ভাৰতৰ ভৱিষ্যৎৰ বাবে এক দীৰ্ঘম্যাদী ৰূপৰেখা প্ৰদান কৰিছে, যিয়ে জনগণৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু প্ৰযুক্তিৰ সমন্বয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়ে। ই ১২টা অধিকাৰ আৰু দহটা গ্ৰেণ্ড চেলেঞ্জৰ জৰিয়তে ভাৰতৰ উন্নয়নৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে। প্ৰতিটো খণ্ডৰ বাবে প্ৰযুক্তিৰ ৰোডমেপে ভৱিষ্যতৰ প্ৰযুক্তিৰ প্ৰৱণতা, গৱেষণাৰ দিশ, সম্ভাৱ্য প্ৰত্যাহ্বান আৰু নীতিগত প্ৰয়োজনীয়তাৰ বিশদ বিশ্লেষণ প্ৰদান কৰিব। এই দৃষ্টিপত্ৰে ভাৰতক বিশ্বৰ প্ৰযুক্তিগত মঞ্চত এক শক্তিশালী ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে।
